Waldorf pedagojisindeki dört mizaç, çocuğu “bütün” bir insan olarak anlamamızı sağlayan bir araç olarak görülür. Dört mizaç fikri, Steiner zamanında yeni bir şey değildi. Antik Yunan çağında ve sonra yeniden Ortaçağ’da ortaya çıkmıştı.
Roberto Trostli, “Öğrenme Ritimleri/Rhythms of Learning” kitabında şöyle diyor: “Mizacımız şu iki kaynak arasında bir köprü görevi görür: Kalıtsal özelliklerimiz ile yazgımızı uzlaştırmamızı sağlar.”
Ve işte mizaçlarla ilgili bilmemiz gerekenler:
Dişleri dökülmeden çocuğunuzun mizacının ne olduğunu bilemezsiniz. Tek tük pırıltılar görebilirsiniz ancak işler yıllar içinde değişir. Bu yüzden eğer 7 yaşından küçük çocuklarınız varsa lütfen bu bilgileri gelecek için saklayın. Çocuğunuzun mizacını en iyi görebildiğiniz yaşın, 9 yaşın bitimine doğru bir dönem olduğunu bile iddia edebilirim.
Steiner’e göre yaşam süresinin her döneminin, kendisiyle ilişkilendirilen bir mizacı bulunur: Çocukluk-sanguinik (umut dolu), ergenlik-kolerik (öfkeli), yetişkinlik-melankolik ve yaşlılık-plegmatik (sakin-soğukkanlı).
Bir yetişkin olarak hedef, bütün mizaçlarınızın tek bir mizacın etkisi altına girmemesini sağlamaktır. Eğer içinizde tek bir şeyin baskın olduğunu görüyorsanız o zaman diğer mizaçları geliştirmek ve kendi içinize daha fazla ahenk getirmek için çalışmanız gerekebilir.
Şimdi mizaçları tek tek ele alalım:
KOLERİK (renkler: siyah, kırmızılar) Kolerikler ateş, yaz ve yetişkinlerde “Ben”in baskınlığı ile ilişkilendirilir. Kolerikler Napolyon, Neron, Donald Trump gibi insanlardır. Çağımızın liderleri ve “yapan” güçlü insanlardır. Bazı Waldorf öğretmenleri koleriklerin artık azaldığı hissini taşıyor, çünkü II. Dünya Savaşı döneminin aksine çağımızda daha az lider ve öne çıkıp yönetmek isteyen daha insan görüyoruz.
Yine de bu hızlı, ateşli, sağlam iradeli ve fevri bireyler aynı zamanda adil insanlardır ve matematikteki bölme işlemiyle ilişkilendirilirler. Bir sıcaklıkları vardır ve ender görülen liderler olabilirler. Aynı zamanda çok çalışkan ve hedefe yönelik kişilerdir.
Fiziksel açıdan bakıldığında kolerikler kısa boylu ve kısa boyunlu olabilirler. Aynı zamanda kalp dahil bazı sağlık problemleri ile ilişkilendirilirler. Kolerik mizacı olan bir bireyin zorlukları arasında patronluk taslaması ya da inatçı olması, fevri olması ve sonra ardından pişman olması, başkalarını çok iyi dinlememesi yer alır.
SANGUİNİK: (renkler: sarılar, gökkuşağı!) Sanguinikler bahar, hava ve sevimlilik ile ilişkilendirilirler. Sanguinikler ABD eski Başkanı John F. Kennedy gibi insanlardır. Hayat doludurlar, pek çok fikirleri vardır ve bir sınıfın sosyal “tutkalı” gibidirler. Toplumsal hareket insanları oldukları gibi aynı zamanda toplumu sarsan bireylerdir. Her şeyi fark ederler, her şeye tepki verirler ve bir şeyden başka bir şeye hızla geçerler. Cana yakın, neşeli ve kaygısız insanlardır. Sanguinikler genellikle matematikteki toplama işlemi ile ilişkilendirilirler. Kendilerini sigara içmeye kaptırabilirler ve ciğerlerle ilgili sağlık problemleri yaşayabilirler.
Sanguinik mizacı olan bireylerin zorlukları arasında birçok projeye başlama ve bitirememe, toplumsal baskılara eğilimli olma sayılabilir. Örneğin bu mizaca sahip bir ergenin, ayaklarını yere sağlam basmak için ergenlik öncesinde uygunsuz şeylerin peşinde olduğunu görebilirsiniz. Ayrıca sığ, yüzeysel ve kaypak olarak da görülebilirler.
PLEGMATİK: (renkler: yeşiller ve maviler) Plegmatikler kış ve su ile ilişkilendirilirler. Plegmatikler fiziksel konforlarını, düzeni ve tekrarı seven yavaş ve istikrarlı insanlardır. Bir şeylere başlama konusunda zorlanırlar, ancak bir kez başladıklarında bütün ilgilerini verir ve tamamlanana kadar bir projeye bağlı kalırlar. Sadık, sabırlı ve güvenilir olurlar. Harika fikirler bulabilen derin düşünürlerdir.
Fiziksel olarak plegmatik mizacı baskın bir kişinin görünüşünde bir yumuşaklık vardır. Obeziteye eğilimli olurlar. Gut ve lenf sistemiyle ilgili sağlık problemlerine de yatkındırlar. Bu mizacın zorluğu, konfor ve yiyecek dışındaki başka bir şeye ilgilerini çekebilmektir. Oldukça tembel olabilirler (yoksa her şeyi algılar, kavrar ve derin derin düşünürler mi?) Geçişler onlar için bir problem olabilir. Ancak bir kez başladıklarında ve kendilerini bir şeye kaptırdıklarında durmak istemezler. Ama en önemlisi plegmatik birey sinirlenebilir! Bu öyle bir sinirdir ki bir kolerik onun yanında yavru kedi gibi kalır. Plegmatik mizacı baskın olan insanlar aslında çok sabırlıdırlar, ama bir kez sinirlendiklerinde dikkatli olmalısınız, çünkü tamamen patlarlar.
MELANKOLİK: (renkler: çivit, morlar, eflatunlar) Melankolikler sonbahar, toprak ve matematikteki çıkarma işlemi ile ilişkilendirilirler. Baskın bir fiziksel bedenleri vardır. Ancak çocuklarda “Ben”in baskınlığı görülebilir. Melankolik bir insan içgörü sahibi ve düşüncelidir. Anlayışlı insanlar olmaya ve her şeyi ciddiye almaya ve genellikle üzgün ya da ümitsiz olmaya meyillidirler. Sempati konusunda muhteşem bir potansiyelleri olabilir. Başkalarının acılarını anlama yetileri çok yüksektir. Genellikle düşüncelerini ve duygularını iyi dile getirebilirler.
Fiziksel olarak bir melankolik genellikle uzun boylu ve ince olur. Romatizma ve kireçlenmeye yatkın olabilirler. Duyarlılıkları dolayısıyla genellikle sağlık alanında iyi birer çalışan olabilirler.
Melankoliklerin zorluklar arasında fazla kendilerine dönük olabilmeleri ve kendi problemlerini, dünyada başka hiç kimsenin şimdiye dek yaşamadığı problemlermiş gibi görmeleri yer alır. Ayrıca detaylarda kaybolabilirler ve büyük resmi gözden kaçırırlar. Mükemmelliyetçiliğe yatkın olabilirler.
Kaynak: https://theparentingpassageway.com/2010/05/28/the-four-temperaments/